Na czym polega rehabilitacja stomatologiczna?

Ból, napięcia, trzaski, nieprawidłowa ruchomość stawów skroniowo-żuchwowych. To wszystko sygnały świadczące o tym, że być może potrzebujesz rehabilitacji stomatologicznej. Na czym ona polega i jakie efekty może przynieść profesjonalna terapia?

Rehabilitacja stomatologiczna to kompleksowe działania lecznicze i terapeutyczne realizowane w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, mięśni narządu żucia oraz powiązanych z nimi narządów jamy ustnej i twarzoczaszki.

Wszystkie te elementy tworzą układ, dzięki któremu możliwe są: mówienie, gryzienie, żucie, połykanie, a także oddychanie, czyli inaczej mówiąc – najważniejsze czynności dnia codziennego.

Gdy przestaje poprawnie działać choćby jedna część tego układu, znacząco pogarsza się nasze funkcjonowanie nawet przy najprostszych czynnościach. Należy zwrócić uwagę na to, że staw skroniowo- żuchwowy dodatkowo obciążany jest przez najpopularniejszy negatywny czynnik towarzyszący nam we współczesnym świecie – czyli stres. Ten jeden „mały” czynnik powoduje m.in. długotrwałe napięcie mięśni, zaciskanie oraz zgrzytanie zębami, a przez to prowadzi do zwyrodnień tego stawu, co tylko pomaga wywołać kolejne dolegliwości w obrębie twarzoczaszki.

Wtedy niezbędna jest rehabilitacja stomatologiczna, której celem jest poprawa zdrowia oraz zwiększenie komfortu życia pacjenta poprzez:

• ograniczenie lub zlikwidowanie napięć, bólu, tarcia oraz trzasków,
• przywrócenie prawidłowej ruchomości stawu,
• ograniczenie ryzyka pojawienia się niepożądanych zmian w przyszłości.
• edukacja na temat ćwiczeń i utrzymania otrzymanych efektów po rehabilitacji.

W jakich dolegliwościach stosujemy rehabilitację stomatologiczną?

Fizjoterapię stomatologiczną stosujemy w leczeniu bardzo wielu dolegliwości, jednak najczęstszą przyczyną z jaką przychodzą pacjenci jest ból. Dolegliwości są różnorodne i obejmują zarówno zęby (bez przyczyny stomatologicznej), szczękę górną oraz żuchwę, a także głowę, szyję i wszystkie struktury zaopatrujące te obszary.

Wśród głównych wskazań do rehabilitacji stomatologicznej wyróżniamy:

• objawy akustyczne (trzaski, trzeszczenia i przeskakiwania)
• szumy uszne
• zawroty i bóle głowy
• zbaczanie żuchwy, zaburzenia ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych, ograniczenia ruchomości żuchwy
• bruksizm (zgrzytanie zębami) / szczękościsk
• wady zgryzu oraz wady postawy
• urazy mechaniczne, np. w wyniku upadku, uderzenia lub wypadku samochodowego
• zmiany zwyrodnieniowe
• stany po operacjach w obrębie narządu żucia
• stan po aparacie ortodontycznym
• obgryzanie paznokci i nawykowe żucie gumy (parafunkcje)

Inne mniej charakterystyczne objawy mogące sugerować zaburzenia w układzie żuchwowo-gnykowo-czaszkowym to m.in.:

• swędzenie ucha, zaleganie woskowiny
• zaburzenia słuchu
• pogorszenie ostrości widzenia
• wytrzeszcz gałek ocznych
• łzawienie
• ból w czasie połykania
• pieczenie i ból gardła, języka
• zmiany w błonie śluzowej podniebienia

dodatkowo mogą pojawić się objawy zlokalizowane nieco dalej od źródła problemu:

• parestezje kończyn górnych
• napadowe bicie serca
• trudności w oddychaniu (utrudnione głębokie oddychanie, kłucie w trackie wdechu)
• wzmożona potliwość
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Jak można zauważyć, dolegliwości i objawów im towarzyszących jest wiele, a zazwyczaj przyczyna kryje się w obrębie obszaru czaszkowo- żuchwowo- kręgosłupowego.

Przeciwwskazania do fizjoterapii stomatologicznej

• gorączka
• ostre stany zapalne
• stan bezpośrednio po usunięciu zęba
• opuchlizna w obrębie twarzy niewiadomego pochodzenia
• nowotwory
• opryszczka (jeżeli dopiero się pojawiła)
• niestabilność odcinka szyjnego
• złamania
• osteoporoza (pośrednio)

Efekty rehabilitacji stomatologicznej

• zmniejszenie lub całkowita redukcja dolegliwości bólowych
• przywrócenie prawidłowych zakresów ruchomości
• przywrócenie balansu mięśniowego
• poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej
• przywrócenie prawidłowego wzorca ruchowego
• poprawa samopoczucia

Jakie techniki wykorzystywane są w rehabilitacji stomatologicznej?

Aby zacząć rehabilitację stomatologiczną wymagane jest przywrócenie prawidłowych warunków stomatologicznych. Jak to zrobić? Sprawdzić stan jamy ustnej u stomatologa. Wizyta najczęściej polega na uzupełnieniu braków zębów, eliminację próchnicy lub usunięcie wad zgryzu.

Terapia stomatologiczna przeprowadzana jest bezpośrednio na stawach skroniowo-żuchwowych oraz szwach czaszki, ale także na wszystkich strukturach znajdujących się w obrębie kręgosłupa oraz miednicy.

Techniki wykorzystywane w rehabilitacja stomatologicznej

1) Terapia manualna – fundamentalnym założeniem tej terapii jest pozbywanie się przyczyn, a nie tylko istniejących objawów. Polega ona na ręcznym badaniu i leczeniu zaburzeń czynności narządu ruchu. Wszystkie zabiegi manualne mają na celu przywrócenie równowagi we wspomnianym narządzie. W zależności od podłoża zaburzeń (mięsień, więzadło, ścięgno, staw) wykonywane są różne zabiegi manualne, takie jak:
- mobilizacje tkanek miękkich– neuromobilizacje stymulują tkankę nerwową, wpływają na poprawę w obrębie ślizgów i elastyczności. Mobilizacje uciskowe prowadzą do zmniejszenia dolegliwości bólowych, poprzez rozluźnienie, przekrwienia oraz wyłączanie bolesnych punktów,
- mobilizacje i manipulacje stawów – zarówno mobilizacje, jak i manipulacje mają na celu aktywację elementów kostnych stawów, torebek stawowych i więzadeł,
- masaż tkanek głębokich- podejście oparte na warstwach, które uwalnia ograniczenia między nimi poprzez penetrację głębszych warstw tkanki. Masaż tkanek głębokich charakteryzuje się powolnym działaniem, co pozwala na rozciąganie struktury i głębokie wnikanie bez powodowania bólu.

2) Terapia punktów spustowych– technika mająca na celu normalizację napięć i zaburzeń w obrębie mięśni szkieletowych z wykorzystaniem różnych form ucisku i ruchu w obrębie napiętych pasm mięśniowo-powięziowych.

3) Reedukacja posturalna– metoda mająca na celu nauczenie prawidłowej postawy ciała i korygowania istniejących dolegliwości. Reedukacja opiera się na zrozumieniu natury problemu i naprawieniu go poprzez terapię tkankową.

4) Suche igłowanie (z ang. dry needling)– polegają na wprowadzaniu cienkoigłowych igieł w lokalne punkty spustowe lub zaburzone włókna mięśniowo-powięziowe. Nakłucie struktury wywołuje efekty mechaniczne, które następnie przekładają się na odpowiednie mechanizmy neurofizjologiczne. W wyniku nakłucia zaobserwowano zmiany napięcia tkanek, zmiany funkcji powięzi oraz zmiany długości sarkomerów mięśniowych poprzez ich aktywację.

5) Akupunktura kosmetologiczna– cienkie igły wprowadza się w określone partie twarzy, aby poprawić mikrokrążenie krwi, zmniejszyć napięcie mięśni, dodatkowo pobudzać produkcję kolagenu i elastyny oraz wpływać na receptory nerwowe, które z kolei wpływają na określone narządy, pozytywnie wpływając na ich funkcjonowanie.

6) Kinezjotaping– technika polega na nakładaniu na skórę twarzy specjalnych taśm stymulujących i tworzących odpowiednie warunki do pracy skóry i mięśni. Kinesiotaping wpływa na receptory skóry, napięcie mięśni i odżywianie skóry.